Stroomsterkte (Ampère): Hoe hoger de stroom, hoe gevaarlijker. Een lekstroom van slechts 30 mA kan al fataal zijn.
Duur: Hoe langer de stroom vloeit, hoe groter de schade.
Stroompad: Stroom die over de borst (hand naar hand, of hand naar voet) loopt, is het gevaarlijkst.
Weerstand: Droge huid heeft een hogere weerstand dan natte huid.
⚠️ Gevaren van Elektriciteit: Wat U Moet Weten om Veilig te Werken
Elektriciteit is onmisbaar, maar de risico's zijn onzichtbaar en potentieel dodelijk. Het is de stroom (Ampère), niet de spanning (Volt), die het gevaar voor het menselijk lichaam bepaalt. Dit artikel belicht de drie grootste gevaren en hoe u ze kunt voorkomen.
1. De Drie Hoofdgevaren
A. Elektrocutie (Gevaar voor het Leven)
Elektrocutie treedt op wanneer elektrische stroom door het menselijk lichaam vloeit. De stroom kan vitale organen, zoals het hart, beïnvloeden en tot een hartstilstand (ventrikelfibrillatie) leiden.
De ernst van de verwonding wordt bepaald door vier factoren:
Om de risico's in perspectief te plaatsen, is hier een overzicht van de effecten van verschillende stroomsterktes op het lichaam:
| Stroomsterkte (mA) | Effect op het Menselijk Lichaam |
| 1 - 3 mA | Nauwelijks voelbaar |
| 5 - 10 mA | Pijnlijke prikkeling, spieren trekken samen (loslaten is nog mogelijk) |
| 10 - 20 mA | Sterke spiercontractie (loslaten is moeilijk/onmogelijk - "let-go current") |
| 20 - 50 mA | Ademhalingsproblemen, ernstige pijn |
| > 50 mA | Ernstige hartritmestoornissen (ventrikelfibrillatie), zeer hoge kans op dood |
B. Brandgevaar (Kortsluiting en Overbelasting)
De meeste elektrische branden worden veroorzaakt door twee problemen:
Kortsluiting: Wanneer de fase- en nuldraad elkaar raken, ontstaat er een extreem hoge stroom, wat leidt tot een explosie en hitte.
Overbelasting: Als te veel apparaten op één circuit zijn aangesloten, kan de kabel te heet worden. Dit kan de isolatie beschadigen en uiteindelijk brand veroorzaken.
C. Lichaamsschade (Brandwonden)
Naast inwendige schade kan de elektrische stroom ernstige brandwonden veroorzaken, zowel op de plaats van aanraking als intern, waar de stroom door het weefsel vloeit.
2. Essentiële Beveiliging: Hoe U Zichzelf Beschermt
Het voorkomen van deze gevaren berust op correct geïnstalleerde beveiligingsapparatuur, conform de AREI/NEN normen.
A. De Differentieelschakelaar (Aardlekschakelaar)
Dit is uw eerste verdedigingslinie tegen elektrocutie en brand. Zoals we bespraken in het vorige artikel, meet deze het verschil tussen de in- en uitgaande stroom.
Levensredder: Een aardlekschakelaar van 30 mA onderbreekt de stroomtoevoer razendsnel (binnen 300 ms) bij het detecteren van een lekstroom die gevaarlijk is voor de mens.
Werking: De differentieelschakelaar wordt geplaatst vóór de zekeringen of automaten in de groepenkast.
B. Aarding (Aardingslus)
Een correcte aarding is fundamenteel voor de veiligheid. Metalen behuizingen van apparaten en schakelaars moeten verbonden zijn met de aardingslus.
Functie: Bij een isolatiefout (waarbij de fase de metalen behuizing raakt) zorgt de aarding ervoor dat de lekstroom direct naar de grond wordt geleid. Hierdoor wordt de lekstroom zo groot dat de zekering of de aardlekschakelaar onmiddellijk uitschakelt.
3. Eerste Hulp bij Elektrische Ongevallen
Weet wat u moet doen als u getuige bent van een elektrisch ongeval:
Schakel de Stroom Uit: Dit is de absolute prioriteit. Gebruik de hoofdschakelaar of trek de stekker eruit. Raak het slachtoffer niet aan zolang de stroom niet is uitgeschakeld.
Gebruik Isolerend Materiaal: Als u de stroom niet kunt uitschakelen, gebruik dan een houten stok, een droge doek, of rubberen voorwerpen om het slachtoffer weg te duwen van de bron.
Hulp Inroepen: Bel onmiddellijk de noodhulpdiensten (112).
EHBO: Start reanimatie (BLS) als het slachtoffer niet ademt en de pols niet voelbaar is, totdat professionele hulp arriveert.
